Invloed op de gezondheid
In een warme of vochtige omgeving moet je lichaam harder werken om warmte af te geven. Dit gebeurt via de huid, transpiratie en ademhaling. Kleding en individuele factoren zoals fitheid, leeftijd en gewicht beïnvloeden de mogelijkheid van het lichaam om warmte af te geven. Werken bij warm weer in combinatie met (onaangepaste) beschermende kledij leidt al gauw tot een ongemakkelijk gevoel.
Je lichaamstemperatuur stijgt en je begint te zweten. Hoofdpijn, misselijkheid en duizeligheid zijn vaak voorkomende klachten. Bovenmatige blootstelling aan hitte kan ook leiden tot ernstigere ziektebeelden zoals zonne- of hitteslag en dehydratatie. En dan zijn er nog de kwalijke gevolgen van langdurige blootstelling aan uv-straling. Die beschadigt de huidcellen en is een van de meest voorkomende oorzaken van huidkanker. Bovendien blijkt uit een vorige maand gepubliceerd rapport van de Sitchting tegen Kanker dat buitenwerkers liefst drie keer meer kans hebben om huidkanker op te lopen.
Reactie van producten
Warmte heeft ook een invloed op de kwaliteit van sommige producten en materialen. Fabrikanten raden dan ook af om ze boven een bepaalde temperatuur te gebruiken. Waarom? Die kwaliteitsvermindering verhoogt het risico op incidenten en arbeidsongevallen. Voorbeelden daarvan zijn:
- materialen die te snel drogen: mortel, beton of verf
- lijm waarvan de hechtkracht afneemt
- producten of materialen die uitzetten of krimpen bij hoge temperaturen
Warmte beïnvloedt de concentratie negatief waardoor de veiligheid afneemt. De reactiesnelheid vermindert waardoor reële gevaren ontstaan bij de bediening van werktuigen en machines. En door overmatige transpiratie aan de handen heb je minder grip op het werkmateriaal.
Risicoanalyse en preventiehiërarchie
In toepassing van de algemene beginselen van de Codex Welzijn op het Werk, is elke werkgever verantwoordelijk voor de structurele aanpak van preventie door middel van een dynamisch risicobeheersingssysteem. Concreet komt het erop neer dat hij een risicoanalyse zal moeten opmaken en vervolgens de zogeheten drieledige preventiehiërarchie moet volgen. Handige tool daarbij is de Preventiefiche 1064 “Werken bij warm weer”, uitgegeven door ons sectoraal preventie-instituut Constructiv.
In de eerste plaats moet het risico aan de bron worden uitgeschakeld of zoveel mogelijk beperkt. Dit kan door een aantal organisatorische en/of technische maatregelen. Bijvoorbeeld door ’s ochtends vroeger te beginnen om te kunnen stoppen als de zon het hoogst staat en het meest straling uitstuurt. Of door bepaalde elementen van een gebouw in het atelier of de fabriek (prefab) te vervaardigen in plaats van op de werf. Andere mogelijkheid is om op de werf een soort taakrotatie in te bouwen, zodat de blootstellingstijd kan worden beperkt. Ook het regelmatig inlassen van pauzes, zodat de bouwvakkers even de schaduw en/of de friste van een goed geventileerd of gekoeld lokaal kunnen opzoeken, is één van de door Constructiv voorgestelde maatregelen. Tijdens die pauzes dient voldoende water of andere frisdrank ter beschikking gesteld. Regelmatig drinken is immers belangrijk om dehydratatie te voorkomen.
CBM en PBM
Na het zoveel mogelijk elimineren van het risico aan de bron, dient de werkgever de nodige collectieve beschermingsmiddelen te voorzien. Bijvoorbeeld: voor schaduw zorgen door het aanbrengen van panelen of een zeildoek. En als laatste trap in de preventiehiërarchie zijn er de persoonlijke beschermingsmiddelen, zoals een zonnebril, bedekkende luchtige kledij en zonnecrème.
Handige tools uitgewerkt door Constructiv
Tot slot verwijzen we nog naar drie andere interessante publicaties rond dit onderwerp door Constructiv: de Toolboxfiche Om001 “Werken bij warm en zonnig weer”, de Preventiefiche 1047 “Blootstelling aan fysieke en thermische belasting bij wegenwerkers” en het uitgebreide Dossier Nr. 157 “Werken bij koud of warm weer”, waarin je nog heel wat meer praktische tips kan vinden.
